เมื่อวันที่ 5 มิถุนายน 2568 มีการประกาศ "พระราชกฤษฎีกากำหนดให้การประกอบธุรกิจการให้เช่าซื้อและการให้เช่าแบบลีสซิ่งรถยนต์และรถจักรยานยนต์อยู่ภายใต้บังคับของพระราชบัญญัติธุรกิจสถาบันการเงิน พ.ศ. 2551 พ.ศ. 2568" (พ.ร.ฎ. เช่าซื้อลีสซิ่งฯ) ในราชกิจจานุเบกษา และจะมีผลใช้บังคับเมื่อพ้นกำหนด 180 วัน นับแต่วันประกาศในราชกิจจานุเบกษา หรือตั้งแต่วันที่ 2 ธันวาคม 2568 เป็นต้นไป ทั้งนี้ ขอให้ผู้ประกอบธุรกิจเช่าซื้อลีสซิ่งฯเตรียมความพร้อมในการรายงานตัวกับ ธปท. เพื่อรองรับการกำกับดูแลและถือปฏิบัติตามหลักเกณฑ์ของ ธปท. ในระยะข้างหน้าต่อไป
ทำไม ธปท. ต้องกำกับดูแลธุรกิจเช่าซื้อลีสซิ่งฯ
เนื่องจากธุรกิจดังกล่าวมีการให้บริการประชาชนในวงกว้าง โดยยอดสินเชื่อมีสัดส่วนถึง 10% ของหนี้ครัวเรือน และ 1 ใน 3 ของธุรกรรมเช่าซื้อและลีสซิ่งเกิดจากการให้บริการของ non-bank ที่ยังไม่มีหน่วยงานกำกับดูแล คณะรัฐมนตรีจึงมีมติให้ ธปท. ทำหน้าที่กำกับดูแลเพื่อคุ้มครองผู้บริโภคและยกระดับมาตรฐานการให้บริการ ให้ผู้ใช้บริการได้รับบริการที่เป็นธรรม"
อ่านต่อ
สาระ
สำคัญ
ผู้ประกอบธุรกิจใดบ้างที่อยู่ภายใต้การกำกับดูแลของ พ.ร.ฎ. เช่าซื้อลีสซิ่งฯ
ผู้ประกอบธุรกิจที่เป็นนิติบุคคลที่ให้บริการเช่าซื้อและให้เช่าแบบลีสซิ่งรถยนต์และรถจักรยานยนต์เป็นทางค้าปกติทุกราย ทั้งนี้ ไม่รวมผู้ประกอบธุรกิจที่มีหน่วยงานและกฎหมายกำกับดูแลเป็นการเฉพาะ เช่น ธนาคารพาณิชย์ สถาบันการเงินเฉพาะกิจ และสหกรณ์แท็กซี่ เพราะมีหน่วยงานที่ทำหน้าที่ในการกำกับดูแลการประกอบธุรกิจดังกล่าวอยู่แล้ว
หน้าที่ของผู้ประกอบธุรกิจภายใต้ พ.ร.ฎ. เช่าซื้อลีสซิ่งฯ
1. รายงานตัวต่อ ธปท. ซึ่งจะแจ้งรายละเอียดต่อไป
2. ปฏิบัติตามหลักเกณฑ์การประกอบธุรกิจ และการคุ้มครองผู้บริโภค
3. รายงานข้อมูลการประกอบธุรกิจตามที่ ธปท. กำหนด
โดย ธปท. จะเปิดรับฟังความคิดเห็นจากสาธารณชนต่อร่างหลักเกณฑ์ข้างต้นก่อน พ.ร.ฎ. มีผลบังคับใช้
ผู้ประกอบธุรกิจเช่าซื้อลีสซิ่งฯ สามารถติดตามรายละเอียดการรายงานตัวได้ทางเว็บไซต์ ธปท.
หลักการสำคัญในการออกหลักเกณฑ์และการกำหนดเรื่องแบบรายงานของธนาคารแห่งประเทศไทย
บริษัทในกลุ่มธุรกิจทางการเงินของสถาบันการเงินที่ประกอบธุรกิจการให้เช่าซื้อและการให้เช่าแบบลีสซิ่งรถยนต์และรถจักรยานยนต์ที่มีลักษณะธุรกิจตามที่กำหนดใน พ.ร.ฎ.ฯ ต้องปฏิบัติตาม พ.ร.ฎ.ฯ รวมทั้งยังต้องปฏิบัติตามหลักเกณฑ์การกำกับดูแลโครงสร้างและขอบเขตธุรกิจของกลุ่มธุรกิจทางการเงินของสถาบันการเงินเช่นเดิม
• ไม่อยู่ภายใต้บังคับของ พ.ร.ฎ.ฯ
• ผู้ประกอบธุรกิจที่เป็นบุคคลธรรมดาที่ให้เช่าซื้อรถยนต์และรถจักรยานยนต์ที่มีวัตถุประสงค์เพื่อใช้เป็นการส่วนตัว ต้องปฏิบัติตามหลักเกณฑ์ของสำนักงานคณะกรรมการคุ้มครองผู้บริโภค (สคบ.) ด้วย
1) การให้เช่าซื้อรถยนต์และรถจักรยานยนต์
2) การให้เช่าแบบลีสซิ่งรถยนต์และรถจักรยานยนต์ ที่เป็นสัญญาเช่าการเงิน (financial lease)
ข้อมูลเพิ่มเติม
• ประเภทรถยนต์และรถจักรยานยนต์ต้องเป็นไปตามกฎหมายว่าด้วยรถยนต์
• พ.ร.ฎ.ฯ ไม่ได้จำกัดวัตถุประสงค์การใช้ประโยชน์ในรถ ดังนั้น จึงสามารถใช้รถเพื่อการส่วนตัว หรือเพื่อการค้าหรือธุรกิจ
นิติบุคคลที่ให้บริการเช่าซื้อและให้เช่าแบบลีสซิ่งรถยนต์และรถจักรยานยนต์เป็นทางค้าปกติทุกรายต้องอยู่ภายใต้ พ.ร.ฎ.ฯ ซึ่งอยู่ภายใต้การกำกับของ ธปท. ดังนั้น แม้บริษัททำเพียงส่วนน้อย ยังต้องอยู่ภายใต้ พ.ร.ฎ.ฯ ด้วย
พ.ร.ฎ.ฯ ให้อำนาจ ธปท. เป็นผู้กำกับดูแลธุรกิจการให้เช่าซื้อและการให้เช่าแบบลีสซิ่งรถยนต์และรถจักรยานยนต์ในส่วนที่ยังไม่มีผู้กำกับดูแลเป็นการเฉพาะ ใน 2 ด้านหลัก คือ
1) ด้านเสถียรภาพระบบเศรษฐกิจการเงิน และ
2) ด้านการคุ้มครองผู้บริโภค
โดย ธปท. จะร่วมกับ สคบ. กำหนดมาตรฐานและหลักเกณฑ์กำกับดูแลในส่วนที่เกี่ยวข้องให้มีความเหมาะสม ไม่ซ้ำซ้อน และไม่ขัดหรือแย้งกัน
ธปท. จะกำหนดหลักเกณฑ์โดยพิจารณาตามความเสี่ยงของผู้ประกอบธุรกิจ (risk proportionate) เป็นหลัก แต่ยังคงไว้ซึ่งหลักการของการกำกับดูแล โดยเน้นคุ้มครองผู้ใช้บริการรายย่อย และขณะเดียวกันจะให้เวลาผู้ประกอบธุรกิจได้ปรับตัวอย่างเพียงพอ
• ให้ติดตามข่าวสารผ่านเว็บไซด์ ธปท. โดย ธปท. จะประชาสัมพันธ์ให้ผู้ประกอบธุรกิจทราบแนวทางการปฏิบัติตัวอย่างต่อเนื่อง
• ธปท. จะจัดทำร่างประกาศกำหนดหลักเกณฑ์การกำกับดูแลการประกอบธุรกิจการให้เช่าซื้อและการให้เช่าแบบลีสซิ่งรถยนต์และรถจักรยานยนต์ โดยจะจัด focus group รวมถึงเปิดรับฟังความคิดเห็นและข้อเสนอแนะจากผู้มีส่วนเกี่ยวข้องและสาธารณชน เพื่อให้มั่นใจว่าหลักเกณฑ์จะมีความเหมาะสม เพียงพอต่อการรักษาเสถียรภาพระบบการเงินและการคุ้มครองผู้บริโภค โดยไม่เป็นภาระต่อผู้ประกอบธุรกิจเกินสมควร
• ผู้ประกอบธุรกิจสามารถศึกษารายละเอียดของหลักเกณฑ์การกำกับดูแล รวมถึงเตรียมความพร้อมในการปฏิบัติตาม พ.ร.ฎ.ฯ และประกาศ ธปท. ที่เกี่ยวข้องต่อไป
• ผู้ประกอบธุรกิจทั้งรายเดิมและรายใหม่มีหน้าที่ต้องรายงานตัวต่อ ธปท. โดยมีรายละเอียดตามที่ ธปท. จะกำหนดต่อไป
• ไม่ต้องยื่นขอใบอนุญาตในการประกอบธุรกิจการให้เช่าซื้อและการให้เช่าแบบลีสซิ่งรถยนต์และรถจักรยานยนต์กับ ธปท.
ผู้ประกอบธุรกิจภายใต้การกำกับของ พ.ร.ฎ.ฯ นี้มีหน้าที่ต้องดำเนินธุรกิจตามหลักเกณฑ์ที่ ธปท. กำหนด ดังนี้
1. รายงานตัว โดย ธปท. จะแจ้งรายละเอียดและขั้นตอนการรายงานตัวต่อไป
2. ปฏิบัติตามหลักเกณฑ์เกี่ยวกับการประกอบธุรกิจและหลักเกณฑ์เกี่ยวกับการคุ้มครองผู้บริโภค
3. รายงานข้อมูลการประกอบธุรกิจต่อ ธปท. โดยมีรายละเอียดและระยะเวลาตามที่ ธปท. กำหนด
ทั้งนี้ ธปท. จะเปิดรับฟังความคิดเห็นจากสาธารณชน (public hearing) ต่อร่างหลักเกณฑ์ข้างต้นก่อน พ.ร.ฎ. มีผลบังคับใช้
พ.ร.ฎ.ฯ กำหนดบทกำหนดโทษแบ่งเป็น 2 ลักษณะ ได้แก่
1) บทกำหนดโทษกรณีผู้ประกอบธุรกิจฝ่าฝืนหรือ
ไม่ปฏิบัติตาม พ.ร.ฎ.ฯ หรือหลักเกณฑ์ที่กำหนดตาม พ.ร.ฎ.ฯ รวมถึงกรรมการ ผู้มีอำนาจในการจัดการ หรือบุคคลใดที่รับผิดชอบในการดำเนินงานของผู้ประกอบธุรกิจ ที่มีส่วนเกี่ยวข้องกับการฝ่าฝืนหรือไม่ปฏิบัติตามหลักเกณฑ์ที่กำหนดตาม พ.ร.ฎ.ฯ
2) บทกำหนดโทษกรณีอื่น ๆ เช่น กรณีผู้ใดให้ถ้อยคำ อันเป็นเท็จต่อผู้ตรวจการ ผู้ใดฝ่าฝืนหรือไม่ปฏิบัติตามคำสั่งของผู้ตรวจการ
โดยทั้ง 2 กรณีข้างต้นมีบทกำหนดโทษครอบคลุมทั้งโทษจำคุก โทษปรับ หรือทั้งจำทั้งปรับ
